Marketing là gì?

Chào bạn, bạn đang tò mò về marketing đúng không? Nếu bạn đang bắt đầu tìm hiểu về lĩnh vực này hoặc muốn hệ thống lại kiến thức, thì bài viết này chính là dành cho bạn đấy! Chúng ta sẽ cùng nhau khám phá “Marketing là gì?” một cách chi tiết, dễ hiểu nhất, đồng thời chia sẻ những góc nhìn thú vị về vai trò và cách thức hoạt động của nó trong thế giới kinh doanh ngày nay.

Marketing là gì? Hiểu đúng và đủ về thuật ngữ không còn xa lạ này

Marketing là gì? Đây chắc hẳn là câu hỏi mà rất nhiều bạn trẻ, những người đang muốn dấn thân vào lĩnh vực kinh doanh, hay đơn giản là những người muốn hiểu rõ hơn về cách thế giới sản phẩm và dịch vụ vận hành, đều đặt ra. Thực ra, marketing không phải là một khái niệm quá xa vời hay khó hiểu đâu. Đơn giản mà nói, marketing là toàn bộ các hoạt động nhằm mục đích đưa sản phẩm hoặc dịch vụ từ nơi sản xuất đến tay người tiêu dùng, đồng thời tạo ra giá trị và đáp ứng nhu cầu của họ.

Nghe có vẻ chung chung đúng không? Để dễ hình dung hơn, hãy tưởng tượng thế này nhé: Bạn có một ý tưởng tuyệt vời để làm ra một chiếc bánh mì kẹp thịt siêu ngon. Chiếc bánh này có công thức đặc biệt, hương vị độc đáo và nguyên liệu tươi ngon. Nhưng nếu không ai biết đến nó, thì làm sao bạn bán được? Đó chính là lúc marketing phát huy vai trò của mình. Marketing sẽ giúp bạn tìm hiểu xem ai sẽ thích chiếc bánh mì này, làm thế nào để họ biết đến nó, và làm cách nào để họ sẵn lòng chi tiền để thưởng thức nó.

Nói một cách hàn lâm hơn, marketing là một quá trình liên tục bao gồm việc nghiên cứu thị trường, phát triển sản phẩm/dịch vụ, định giá, phân phối, và xúc tiến (quảng bá) nhằm tạo ra, truyền thông và phân phối giá trị cho khách hàng, đồng thời quản lý mối quan hệ khách hàng một cách có lợi cho tổ chức và các bên liên quan.

Tại sao marketing lại quan trọng đến vậy?

Bạn thử nghĩ xem, trong một thị trường cạnh tranh khốc liệt như hiện nay, nếu sản phẩm của bạn không được biết đến, không tạo ra sự khác biệt, thì làm sao bạn có thể tồn tại và phát triển? Marketing chính là cầu nối giữa doanh nghiệp và khách hàng, giúp doanh nghiệp:

• Hiểu rõ khách hàng hơn: Marketing giúp bạn nghiên cứu và phân tích sâu sắc về nhu cầu, mong muốn, thói quen, hành vi của khách hàng mục tiêu. Từ đó, bạn có thể tạo ra những sản phẩm, dịch vụ thực sự phù hợp với họ.
• Xây dựng thương hiệu: Thông qua các hoạt động marketing, doanh nghiệp có thể định vị thương hiệu của mình trong tâm trí khách hàng, tạo nên sự nhận diện và lòng tin. Khi nhắc đến một sản phẩm nào đó, khách hàng sẽ nghĩ ngay đến thương hiệu của bạn.
• Tăng doanh số bán hàng: Mục tiêu cuối cùng của marketing là thúc đẩy doanh số. Bằng cách tiếp cận đúng đối tượng, truyền tải thông điệp hấp dẫn và tạo ra trải nghiệm mua sắm tích cực, marketing giúp doanh nghiệp đạt được mục tiêu doanh thu.
• Tạo lợi thế cạnh tranh: Trong một thị trường có nhiều đối thủ, marketing giúp bạn tạo ra sự khác biệt, làm nổi bật sản phẩm/dịch vụ của mình so với đối thủ. Điều này giúp bạn thu hút khách hàng và giữ chân họ.
• Duy trì và phát triển mối quan hệ khách hàng: Marketing không chỉ dừng lại ở việc bán hàng. Nó còn giúp doanh nghiệp xây dựng mối quan hệ lâu dài với khách hàng thông qua các hoạt động chăm sóc khách hàng, loyalty program (chương trình khách hàng thân thiết),…

Tóm lại, marketing không chỉ là “bán hàng” hay “quảng cáo” đơn thuần. Nó là một chiến lược tổng thể, một triết lý kinh doanh giúp doanh nghiệp tạo ra giá trị cho khách hàng và đạt được mục tiêu kinh doanh của mình.

Marketing không phải là… những lầm tưởng thường gặp

Trước khi đi sâu hơn, chúng ta hãy cùng đính chính một vài lầm tưởng phổ biến về marketing nhé:

• Marketing không phải là bán hàng: Bán hàng là một phần của marketing, nhưng marketing bao gồm nhiều hoạt động rộng lớn hơn, diễn ra trước, trong và sau quá trình bán hàng. Bán hàng tập trung vào giao dịch, còn marketing tập trung vào việc tạo ra giá trị và mối quan hệ.
• Marketing không chỉ là quảng cáo: Quảng cáo là một công cụ truyền thông quan trọng trong marketing, nhưng nó không phải là toàn bộ marketing. Marketing còn bao gồm nghiên cứu thị trường, phát triển sản phẩm, định giá, phân phối, quan hệ công chúng,…
• Marketing không phải là một công việc chỉ dành cho các công ty lớn: Bất kỳ doanh nghiệp nào, dù lớn hay nhỏ, dù kinh doanh online hay offline, đều cần đến marketing. Ngay cả một cửa hàng tạp hóa nhỏ cũng có thể áp dụng các nguyên tắc marketing để thu hút khách hàng và tăng doanh thu.
• Marketing không phải là lừa dối khách hàng: Marketing chân chính là việc tạo ra giá trị thực sự cho khách hàng, đáp ứng nhu cầu của họ một cách trung thực. Những hành vi marketing sai lệch, thổi phồng sự thật chỉ mang lại lợi ích ngắn hạn và phá hoại uy tín thương hiệu.

Khi đã hiểu đúng về marketing là gì, chúng ta sẽ cùng khám phá những yếu tố cấu thành nên nó.

Các trụ cột của Marketing: 4Ps hay Marketing Mix

Bạn có thể đã từng nghe đến thuật ngữ “Marketing Mix” hoặc “4Ps” khi tìm hiểu về marketing. Đây là một khái niệm nền tảng, giúp chúng ta hình dung rõ hơn về các yếu tố chính mà một người làm marketing cần phải quản lý và phối hợp để đạt được mục tiêu. 4Ps bao gồm:

1. Product (Sản phẩm)

Đây là yếu tố cốt lõi đầu tiên. Sản phẩm ở đây không chỉ là một vật thể hữu hình, mà còn có thể là một dịch vụ, một ý tưởng, hoặc thậm chí là một trải nghiệm. Một sản phẩm tốt phải thực sự giải quyết được vấn đề của khách hàng, đáp ứng nhu cầu của họ và mang lại giá trị.

• Bạn cần trả lời những câu hỏi sau về sản phẩm của mình:
  • Sản phẩm/dịch vụ của bạn là gì? Nó có đặc điểm gì nổi bật?
  • Nó giải quyết vấn đề gì cho khách hàng?
  • Nó có gì khác biệt so với đối thủ cạnh tranh?
  • Thiết kế, bao bì, tên gọi của sản phẩm đã phù hợp chưa?
  • Có cần thêm các dịch vụ hậu mãi, bảo hành không?

Ví dụ thực tế: Khi Apple ra mắt iPhone, họ không chỉ bán một chiếc điện thoại. Họ bán một trải nghiệm công nghệ cao cấp, một thiết kế tinh tế, và một hệ sinh thái ứng dụng tiện lợi. Đó là lý do tại sao iPhone trở thành một sản phẩm thành công rực rỡ.

2. Price (Giá cả)

Giá cả là số tiền mà khách hàng phải trả để sở hữu sản phẩm/dịch vụ của bạn. Việc định giá không chỉ đơn thuần là tính toán chi phí và cộng thêm lợi nhuận. Nó còn liên quan đến giá trị cảm nhận của khách hàng, vị thế của sản phẩm trên thị trường, và chiến lược cạnh tranh.

• Các yếu tố cần cân nhắc khi định giá:
  • Chi phí sản xuất, phân phối.
  • Giá của đối thủ cạnh tranh.
  • Giá trị mà khách hàng cảm nhận được.
  • Mức độ sẵn sàng chi trả của khách hàng mục tiêu.
  • Mục tiêu doanh thu và lợi nhuận của doanh nghiệp.

Ví dụ thực tế: Một cửa hàng cà phê cao cấp có thể định giá sản phẩm của mình cao hơn một quán cà phê vỉa hè, bởi vì họ mang lại không gian sang trọng, dịch vụ chuyên nghiệp và trải nghiệm thưởng thức khác biệt. Khách hàng sẵn lòng trả thêm để có được những giá trị đó.

3. Place (Kênh phân phối)

Place đề cập đến nơi sản phẩm/dịch vụ của bạn được phân phối và tiếp cận đến tay khách hàng. Đó có thể là cửa hàng vật lý, website thương mại điện tử, siêu thị, đại lý, hay bất kỳ kênh nào khác mà khách hàng có thể mua hàng.

• Các câu hỏi quan trọng về kênh phân phối:
  • Khách hàng mục tiêu của bạn thường mua sắm ở đâu?
  • Kênh phân phối nào là hiệu quả nhất để tiếp cận họ?
  • Bạn sẽ sử dụng kênh trực tiếp (bán hàng trực tiếp) hay kênh gián tiếp (qua trung gian)?
  • Làm thế nào để đảm bảo sản phẩm luôn sẵn có ở các kênh phân phối?

Ví dụ thực tế: Một công ty bán hàng tiêu dùng nhanh (FMCG) như Coca-Cola cần đảm bảo sản phẩm của mình có mặt ở khắp mọi nơi, từ siêu thị lớn đến các cửa hàng tiện lợi, quán ăn, thậm chí là những xe đẩy nhỏ lẻ. Điều này giúp sản phẩm luôn dễ dàng tiếp cận khách hàng bất cứ khi nào họ có nhu cầu.

4. Promotion (Xúc tiến/Truyền thông)

Promotion là tất cả các hoạt động nhằm truyền tải thông điệp về sản phẩm/dịch vụ của bạn đến khách hàng mục tiêu, thuyết phục họ mua hàng. Đây là phần mà nhiều người thường nhầm lẫn là toàn bộ marketing. Promotion bao gồm:

• Quảng cáo (Advertising): Các hình thức trả phí để truyền tải thông điệp trên các phương tiện như TV, báo chí, mạng xã hội, Google Ads,…
• Quan hệ công chúng (Public Relations – PR): Xây dựng hình ảnh tốt đẹp cho doanh nghiệp thông qua các hoạt động báo chí, sự kiện cộng đồng, tài trợ,…
• Khuyến mãi (Sales Promotion): Các chương trình giảm giá, tặng quà, tích điểm, dùng thử sản phẩm để thúc đẩy doanh số ngắn hạn.
• Bán hàng cá nhân (Personal Selling): Tương tác trực tiếp giữa nhân viên bán hàng và khách hàng để giới thiệu sản phẩm và chốt đơn.
• Marketing trực tiếp (Direct Marketing): Gửi email, tin nhắn, thư trực tiếp đến khách hàng tiềm năng.
• Marketing kỹ thuật số (Digital Marketing): Sử dụng các kênh trực tuyến như website, SEO, mạng xã hội, email marketing, quảng cáo trực tuyến,…

Ví dụ thực tế: Khi một bộ phim mới ra mắt, nhà sản xuất sẽ thực hiện nhiều hoạt động promotion khác nhau: chiếu trailer trên TV và YouTube, quảng cáo trên các trang báo, tổ chức buổi ra mắt với diễn viên, chạy các chiến dịch trên mạng xã hội để tạo hiệu ứng truyền miệng,…

Việc phối hợp nhịp nhàng và hiệu quả 4Ps này chính là nghệ thuật của người làm marketing. Tùy vào từng sản phẩm, từng thị trường và từng đối tượng khách hàng mà chúng ta sẽ có những chiến lược 4Ps khác nhau.

Các loại hình Marketing phổ biến hiện nay

Marketing không chỉ có một kiểu duy nhất đâu nhé! Trong thời đại công nghệ phát triển như vũ bão, có rất nhiều loại hình marketing khác nhau ra đời, mỗi loại đều có những đặc điểm và mục tiêu riêng biệt. Dưới đây là một số loại hình phổ biến mà bạn cần biết:

1. Traditional Marketing (Marketing truyền thống)

Đây là những hình thức marketing đã có từ rất lâu và vẫn còn hiệu quả trong nhiều trường hợp. Chúng ta thường thấy chúng trong đời sống hàng ngày:

• Quảng cáo trên TV, radio: Những đoạn quảng cáo ngắn gọn, ấn tượng để truyền tải thông điệp đến một lượng lớn khán giả.
• Quảng cáo trên báo in, tạp chí: Đặt banner, bài viết PR trên các ấn phẩm giấy.
• Billboard (Biển quảng cáo ngoài trời): Các bảng quảng cáo lớn đặt ở nơi công cộng, giao thông đông đúc.
• Tờ rơi, catalogue: In ấn và phát trực tiếp đến khách hàng.
• Marketing qua điện thoại (Telemarketing): Gọi điện trực tiếp cho khách hàng để giới thiệu sản phẩm/dịch vụ.

Khi nào nên dùng: Marketing truyền thống thường hiệu quả khi bạn muốn tiếp cận một lượng lớn đối tượng trong một khu vực địa lý cụ thể, hoặc khi đối tượng khách hàng của bạn ít sử dụng các kênh trực tuyến.

2. Digital Marketing (Marketing kỹ thuật số)

Đây là xu hướng marketing bùng nổ mạnh mẽ trong những năm gần đây, sử dụng các kênh và nền tảng kỹ thuật số để tiếp cận khách hàng. Hầu hết các doanh nghiệp hiện nay đều ít nhiều áp dụng digital marketing.

• SEO (Search Engine Optimization – Tối ưu hóa công cụ tìm kiếm): Giúp website của bạn xuất hiện ở vị trí cao trên các công cụ tìm kiếm như Google, Bing khi khách hàng tìm kiếm các từ khóa liên quan.
• SEM (Search Engine Marketing – Marketing công cụ tìm kiếm): Bao gồm cả SEO và quảng cáo trả phí trên công cụ tìm kiếm (Google Ads).
• Content Marketing (Marketing nội dung): Tạo ra và phân phối nội dung có giá trị (bài viết blog, video, infographic, ebook,…) để thu hút và giữ chân khách hàng.
• Social Media Marketing (Marketing mạng xã hội): Sử dụng các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, YouTube để xây dựng thương hiệu, tương tác với khách hàng và quảng bá sản phẩm.
• Email Marketing: Gửi email chăm sóc khách hàng, giới thiệu sản phẩm mới, khuyến mãi đến danh sách email đã có.
• Affiliate Marketing (Tiếp thị liên kết): Hợp tác với các đối tác (affiliates) để họ quảng bá sản phẩm của bạn và nhận hoa hồng khi có doanh số.
• Influencer Marketing: Hợp tác với những người có ảnh hưởng (influencers) trên mạng xã hội để họ quảng bá sản phẩm của bạn.

Khi nào nên dùng: Digital marketing phù hợp với hầu hết các loại hình doanh nghiệp, đặc biệt là khi bạn muốn tiếp cận một lượng lớn khách hàng tiềm năng, đo lường hiệu quả chiến dịch một cách chính xác và tối ưu hóa chi phí.

3. Inbound Marketing (Marketing nội dung kéo)

Inbound marketing tập trung vào việc tạo ra nội dung có giá trị để thu hút khách hàng một cách tự nhiên. Thay vì “đẩy” thông điệp đến khách hàng (như quảng cáo truyền thống), inbound marketing “kéo” khách hàng đến với doanh nghiệp thông qua các nội dung hữu ích, giải quyết vấn đề của họ.

Ví dụ: Một công ty phần mềm tạo ra một blog chuyên về các mẹo sử dụng phần mềm hiệu quả, hoặc một ebook hướng dẫn chi tiết cách giải quyết một vấn đề cụ thể mà khách hàng tiềm năng đang gặp phải. Khi khách hàng tìm kiếm thông tin, họ sẽ tìm thấy nội dung của công ty, từ đó dần dần tìm hiểu về sản phẩm và trở thành khách hàng.

4. Outbound Marketing (Marketing nội dung đẩy)

Đây là hình thức marketing truyền thống, nơi doanh nghiệp chủ động “đẩy” thông điệp đến khách hàng mà không cần họ phải tìm kiếm.

Ví dụ: Quảng cáo trên TV, radio, email marketing gửi đến danh sách mua được, gọi điện thoại chào hàng,…

5. Content Marketing (Marketing nội dung)

Như đã đề cập ở trên, content marketing tập trung vào việc tạo ra và phân phối nội dung có giá trị, phù hợp và nhất quán để thu hút và giữ chân một đối tượng khán giả xác định rõ ràng – và cuối cùng, thúc đẩy hành động mang lại lợi nhuận cho khách hàng. Nội dung ở đây có thể là bài blog, video, infographic, podcast, webinar, v.v.

Ví dụ: Một cửa hàng bán đồ ăn healthy thường xuyên đăng tải các công thức nấu ăn, mẹo sống khỏe, thông tin về dinh dưỡng lên blog và mạng xã hội của mình. Điều này không chỉ thu hút những người quan tâm đến sức khỏe mà còn giúp họ xây dựng lòng tin và vị thế chuyên gia trong lĩnh vực này.

6. Video Marketing

Với sự phát triển mạnh mẽ của các nền tảng video như YouTube, TikTok, Facebook Reels, video marketing trở thành một công cụ cực kỳ hiệu quả. Sử dụng video để truyền tải thông điệp về sản phẩm, dịch vụ, câu chuyện thương hiệu,…

Ví dụ: Một hãng mỹ phẩm có thể tạo ra các video hướng dẫn trang điểm, review sản phẩm, hoặc các vlog chia sẻ bí quyết làm đẹp.

7. Email Marketing

Đây là một trong những kênh marketing trực tiếp có tỷ lệ chuyển đổi cao. Doanh nghiệp gửi email đến danh sách khách hàng đã đăng ký để thông báo về sản phẩm mới, chương trình khuyến mãi, tin tức, hoặc chăm sóc khách hàng.

Ví dụ: Sau khi bạn mua hàng online, bạn sẽ nhận được email xác nhận đơn hàng, sau đó là email hỏi về trải nghiệm sản phẩm, hoặc các email giới thiệu sản phẩm liên quan mà bạn có thể quan tâm.

Câu chuyện thực tế về Marketing: Từ anh chàng bán cà phê đến thương hiệu tỷ đô

Để bạn dễ hình dung hơn về marketing, hãy cùng tôi nghe câu chuyện về “Anh Bảy Cà Phê” nhé.

Anh Bảy có một quán cà phê nhỏ xíu ven đường. Cà phê của anh ngon tuyệt vời, nhưng ban đầu, quán vắng hoe. Anh Bảy buồn lắm, cứ nghĩ “cà phê mình ngon vậy mà sao không ai biết?”.

Thế rồi, anh Bảy nghe được về marketing. Anh bắt đầu tìm hiểu.

Đầu tiên, anh Bảy nghĩ về Sản phẩm (Product) của mình: Cà phê của anh có gì đặc biệt? À, đó là cà phê rang xay thủ công, hạt chọn lọc từ những nông trại tốt nhất. Anh quyết định đặt tên cho loại cà phê đặc biệt này là “Cà phê Sáng An Lành” và kể câu chuyện về nguồn gốc của nó. Anh còn chuẩn bị thêm vài loại bánh ngọt tự làm để khách có thêm lựa chọn.

Tiếp theo, anh Bảy nghĩ đến Giá cả (Price). Anh không muốn bán quá rẻ vì cà phê của anh chất lượng cao. Anh tham khảo giá của các quán cà phê khác trong khu vực, và quyết định định giá hơi cao hơn một chút, nhưng bù lại, anh sẽ tặng kèm một chiếc bánh nhỏ xinh cho mỗi ly cà phê để tăng thêm giá trị cho khách hàng.

Về Kênh phân phối (Place), quán của anh Bảy nằm ngay mặt tiền đường lớn, dễ tìm. Anh còn nghĩ đến việc bán thêm cà phê hạt rang xay đóng gói cho khách mang về, và sau này, có thể hợp tác với một số ứng dụng giao đồ ăn để mở rộng kênh bán hàng.

Cuối cùng là Xúc tiến (Promotion). Anh Bảy không có nhiều tiền để quảng cáo rầm rộ. Anh bắt đầu bằng những cách đơn giản nhưng hiệu quả:

• Anh treo một tấm bảng nhỏ xinh có chữ “Cà phê Sáng An Lành – Hương vị truyền thống” ngay trước cửa quán, kèm theo hình ảnh một ly cà phê thơm lừng. (Quảng cáo)
• Anh niềm nở chào đón mọi khách hàng, nhớ tên họ và sở thích của họ. Anh còn tặng thêm một tách trà đá miễn phí cho khách. (Bán hàng cá nhân, chăm sóc khách hàng)
• Anh Bảy thường xuyên chia sẻ những câu chuyện về quá trình làm cà phê, về những hạt cà phê anh đã chọn lựa kỹ càng lên trang Facebook cá nhân của mình, và khuyến khích khách hàng check-in, chia sẻ ảnh khi đến quán. (Social Media Marketing, Content Marketing)
• Thỉnh thoảng, anh lại có chương trình “Mua 5 tặng 1” hoặc “Giảm giá 10% cho sinh viên” để thu hút thêm khách hàng mới. (Khuyến mãi)

Dần dần, quán của anh Bảy đông khách hơn. Khách hàng không chỉ đến uống cà phê mà còn mua cà phê hạt mang về, giới thiệu bạn bè đến quán. Anh Bảy nhận ra rằng, marketing không phải là một thứ gì đó phức tạp hay chỉ dành cho các tập đoàn lớn. Nó là việc thấu hiểu khách hàng, tạo ra sản phẩm tốt, định giá hợp lý, đưa sản phẩm đến đúng nơi và kể câu chuyện về nó một cách hấp dẫn.

Câu chuyện của anh Bảy tuy đơn giản nhưng đã gói gọn những nguyên tắc cốt lõi của marketing. Dù bạn kinh doanh một quán cà phê nhỏ hay điều hành một công ty đa quốc gia, những nguyên tắc này vẫn luôn đúng.

Lời kết

Vậy là chúng ta đã cùng nhau khám phá “Marketing là gì?” một cách khá chi tiết rồi đấy. Hy vọng rằng, qua bài viết này, bạn đã có một cái nhìn rõ ràng và đầy đủ hơn về lĩnh vực thú vị này. Marketing không chỉ là một công cụ để bán hàng, mà nó còn là một triết lý kinh doanh, một nghệ thuật thấu hiểu con người và tạo ra giá trị.

Dù bạn đang là sinh viên, người mới bắt đầu sự nghiệp, hay đã là một người làm kinh doanh lâu năm, việc hiểu và áp dụng các nguyên tắc marketing sẽ giúp bạn đạt được nhiều thành công hơn. Hãy nhớ rằng, marketing là một quá trình học hỏi và thích nghi liên tục. Thế giới luôn thay đổi, nhu cầu khách hàng luôn phát triển, vì vậy, hãy luôn cập nhật kiến thức và sẵn sàng thử nghiệm những điều mới mẻ nhé!

Chúc bạn luôn thành công trên hành trình khám phá và chinh phục lĩnh vực marketing đầy tiềm năng này!